วันนี้นั่งว่าง ๆ ในยามบ่าย อยู่ในช่วงที่ไม่มีงานอะไรเร่งด่วน ผมจึงได้พิจารณาอะไรหลาย ๆ อย่าง วันนี้เลยนั่งค้นหาข้อมูลและคิดอะไรตามประสาคนสมองไม่อยู่นิ่ง และได้สังเกตความเป็นไปของชีวิต โดยใช้ฐานคิดมาจากความตาบอดของตนเอง ย้ำว่าเป็นเพียงฐานคิดแบบคนตาบอดของตนเอง อาจมีการค้นหาข้อมูลเล็กน้อยมาประกอบเท่านั้น
เนื่องเพราะในสังคมมีความหลากหลาย และผมก็เป็นคนคนหนึ่งที่อยู่ในสังคมทั่วไป เนื่องจากความแตกต่างกันของเพื่อนมนุษย์ ความสงสัยบางอย่างจึงเกิดขึ้น
เอาจริง ๆ แล้ว มันก็มีหลากหลายคำถาม ทั้งที่เป็นคำถามทั่วไป ทั้งในเรื่องที่ควรและไม่ควร คำถามที่เป็นทางการ คือคำถามที่มีแก่นสาร มีสาระที่ดีและเป็นประโยชน์ และคำถามทั่ว ๆ ไป ทั้งควรถามและไม่ควรถามบ้าง ทั้งนี้จะขอยกตัวอย่างคำถามทั้ง 2 ประเภทคือ...
คำถามที่เป็นสาระและอยากทำความเข้าใจ
- คนตาบอดจินตนาการถึงสิ่งต่าง ๆ ยังไงถ้าไม่เคยเห็นมาก่อน?
ตอบ: เป็นคำถามที่ลึกและจริงใจ คนตาบอดแต่กำเนิดอาจอธิบายผ่านเสียง สัมผัส หรือประสบการณ์อื่นแทนการมองเห็น ส่วนคนที่เคยเห็นมาก่อน ก็อาจจะมีภาพจำก่อนที่จะตาบอด
- คนตาบอดใช้คอมพิวเตอร์และมือถือได้อย่างไร?
ตอบ: เรื่องนี้สำคัญมาก และเป็นคำถามที่ผมมักจะเจอบ่อย ๆ คนตาบอดสามารถใช้คอมพิวเตอร์และมือถือ ได้โดยมีโปรแกรมอ่านหน้าจอ หรือฟีเจอร์ช่วยการเข้าถึงต่าง ๆ ไม่ใช่แค่อ่าน คนตาบอดยังสามารถพิมพ์ หรือสั่งงานด้วยเสียงได้อีกด้วย
จากคำถามนี้จะเห็นว่าหลายคนยังไม่เข้าใจว่าคนตาบอดเข้าถึงเทคโนโลยีได้ ซึ่งก็เป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้คนตาบอดมักถูกรับเข้าทำงานน้อยกว่าผู้พิการประเภทอื่น ๆ
- คนตาบอดรู้จักสีหรือแสงยังไง?
ตอบ: คนตาบอดแต่กำเนิดอาจรู้จักสีและแสงจากการบอกเล่าจากผู้อื่น จากประสบการณ์ หรือคำอธิบายในเชิงอารมณ์ แล้วแต่กรณีไป
- คนตาบอดเดินไปไหนมาไหนได้ยังไง?
ตอบ: แบ่งเป็น 2 กรณีคือ:กรณีแรก หากอยู่ในพื้นที่คุ้นเคย เช่น บ้าน ที่อยู่อาศัย หรือสถานที่ที่คุ้นชิน คนตาบอดก็สามารถเดินได้ตามปกติเลย โดยไม่ต้องใช้อุปกรณ์อะไรช่วย เพียงแค่ใช้การฟัง หรือประสาทสัมผัสอื่น ๆ เข้ามาเป็นองค์ประกอบช่วยเท่านั้น
กรณีที่สอง คือการออกไปข้างนอก คนตาบอดสามารถเดินทางได้โดยใช้ไม้เท้าขาว หรือเทคโนโลยีอื่น ๆ ช่วยได้ เช่น แอปนำทาง ขึ้นบันไดได้ เดินได้ปกติ ไม่ต้องมีคนประคองเดิน และไม่จำเป็นต้องเดินหาแต่ลิฟต์ ทั้งนี้ก็ต้องย้ำว่า ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของคนตาบอดแต่ละคน
โดยหลักการนำทางที่ถูกวิธีก็เป็นสิ่งที่เป็นมาตรฐานที่สุดในการพาเดินในที่ต่าง ๆ หากต้องเดินไปคนเดียว ไม้เท้าขาวถือเป็นสิ่งสำคัญมาก
คำถามที่เป็นคำถามทั่ว ๆ ไป อาจจะควรถามหรือไม่ก็ได้
- “คนตาบอดรู้ได้ยังไงว่าคุณหล่อ/สวย?”
ตอบ: ธรรมดาคนตาบอดก็เป็นคน ย่อมมีมุมมองถึงความหล่อและความสวยเหมือนกัน ฉะนั้นเรื่องดังกล่าวมันก็เป็นเรื่องที่แตกต่างกันออกไปแล้วแต่มุมมอง และความสวยความงามก็เป็นเรื่องของปรัชญา ผมเชื่อว่าคนถามก็ตอบคำถามนี้ไม่ได้ดีที่สุดแน่นอน
- “คนตาบอดต้องการให้มีคนดูแลตลอดเวลาหรือเปล่า?”
ตอบ: ส่วนตัวผมสามารถดูแลตัวเองได้ และคนตาบอดหลายคนก็ดูแลตนเองได้ ฉะนั้นการเป็นคนตาบอดไม่ได้แปลว่าจะต้องมีคนคอยดูแลตลอดเวลา เพราะส่วนตัวแล้ว ผมก็คิดว่าผมเป็นคนตาบอดที่สามารถดูแลคนอื่นได้เช่นกัน ไม่จำเป็นว่าต้องเป็นคนถูกดูแลเพียงฝ่ายเดียวแต่อย่างใด
- “เราคือใคร? จำเราได้ไหม?”
ตอบ: ไม่ควรถามแบบนี้ ควรจะบอกมาเลยว่าคุณมาแล้ว และคุณคือใคร เพราะคนตาบอดไม่ได้แปลว่าจะจำเสียงของทุกคนได้ขนาดนั้น แม้แต่พวกคุณที่ตาดีก็ยังจำใบหน้าคนไม่ได้ทั้งหมดเลย ยิ่งเป็นคนที่ไม่ได้เจอกันบ่อยๆ ด้วยแล้ว คนตาบอดก็อาจจะจำเสียงคุณไม่ได้เป็นเรื่องปกติ
นี่คือตัวอย่างคำถามที่ผมเชื่อว่าคนตาบอดหลาย ๆ คนมักจะเจอ โดยเฉพาะคำถามที่ขึ้นต้นว่า “รู้ได้ยังไงว่า...?” ซึ่งมักจะต้องอธิบายกันยาวแน่นอน
ผู้อ่านสามารถสนับสนุนเว็บไซต์ โดยการอุดหนุนนิยายบนเว็บไซต์ เขียนกันดอทคอม เว็บไซต์อ่านนิยายที่คนตาบอดเป็นเจ้าของ และอยากให้สังคมการอ่านเป็นของคนทุกกลุ่ม ไม่ว่าตาดีหรือตาบอด
แสดงความคิดเห็น